NOSop3 is een wonderlijke tak van de Nederlandse Omroepstichting, die zich ten doel heeft gesteld om een jongere doelgroep aan te spreken. Aangezien het fenomeen in 2017 tien jaar bestaat, is er alle reden om nu eens te kijken wat die NOSop3 nu precies is. Daar blijkt toch moeilijk de vinger op te leggen.
Jong van geest
Bij de oprichting in 2007 richtte NOS Journaal op 3, zoals het oorspronkelijk heette, zijn pijlen op de jonge kijker van van ‘20 tot 49 jaar’. Rond 2011, met de komst van de website waar alle Internet-output werd ontwikkeld, wilde men die term ‘jongere’ loslaten: als dingen nadrukkelijk getypecast worden op jongeren, dan weet je immers vrij zeker dat die jongeren daar toch geen interesse voor gaan tonen. De focus kwam te liggen op ‘leefstijl’. Karina ter Horst zei het zo:
NOS op 3 richt zich op mensen die kritisch zijn, flexibel, betrokken bij de wereld om hen heen en ‘jong van geest’. Daar hoef je geen leeftijd aan te koppelen.
Die papieren werkelijkheid kon niet verhullen dat het natuurlijk nog steeds draait om het bereiken van die jongeren. Ook om te compenseren voor het grotemensenjournaal: in hetzelfde artikel wordt hiervoor de weinig jeugdige leeftijd van 56 als gemiddelde genoemd.
Het interessante is: hoe bereik je de jongere? Blijkbaar niet met traditionele nieuwsgaring à la het NOS Journaal – hoewel die het ook steeds bonter maken. Maar zoals eerder op deze plek is betoogd, zou het raar zijn als de NOS zich níet aan zou passen aan het tijdsbeeld; die statische privilege is voorbehouden aan de meeste Duitse nieuwszenders. Om aansluiting te blijven vinden met de doelgroep moet een medium zich conformeren aan de gangbare beeldtaal. Peter Taal beschrijft hoe er bij de NOS steeds gewoner werd gepraat, en stelt: ‘Wij journalisten volgen onze gebruikers op hún kanalen, dat zijn we ze verplicht.’
NOSop3 (ook wel bekend als NOS op 3, nos op 3, of ook kortweg Op 3 als je weinig tijd hebt) richt zich dus op de jongere, op de millenial. Hoe gebeurt dat? Eerst kijken we naar de manier waarop de NOSop3 zichzelf omschrijft. De ‘Over’-pagina van een organisatie is het ideale vertrekpunt om te kijken hoe die organisatie zichzelf het liefst ziet. Net als met een Facebookprofiel, of met mensen in het echt. Diep ineens hé?
Nieuwe nieuwsconsument
Enfin, zo definiëren ze zichzelf op hun website:
Een team van jonge journalisten dat nieuws brengt waar jij bent. Deel het nieuws dat je raakt of aan het denken zet, zodat je vrienden het ook zien.
Dat nieuws brengen waar jij brengt zit hem waarschijnlijk hierin: ze versturen hun output via Facebook, Twitter, Instagram, Snapchat en YouTube, en hebben ook nog korte bulletins op de radiozenders 3FM en FunX. Het is duidelijk in zijn huidige vorm ter wereld gekomen onder invloed van de kreet ‘we moeten iets met sociale media’. Mocht je ze dan nog steeds hebben gemist, dan zijn er ook nog de zogeheten ‘flitsen’ op televisie, korte bulletins van een minuut of vijf die nog lineair worden uitgezonden. Een waar ‘crossmediaal nieuwsplatform’ dat zich richt op de ‘nieuwe nieuwsconsument’.
(Waarmee de rationale achter de ‘3’ in NOSop3 dus wel steeds archaïscher wordt.)
Op de ‘Over’-pagina is nog meer te zien. Zo staan er pistachegroene bollen met facts. Op die facts kan niet worden geklikt. Het lijkt zuiver ‘ter illustratie’, om te zien wat een bedrijvige boel het daar moet zijn. En geef toe, 49 updates per dag, dat is aardig wat: dat zou bij een individuele werkwijze kunnen duiden op een output van 1,1 update per medewerker per dag (waarschijnlijker is echter dat iedere update natuurlijk een team effort is, ook kijkend naar de Bezige Bij-kantooreilandenfotografie van de redactiewerkplek hieronder). Nu kunnen daar natuurlijk aardig wat doublures tussen zitten – als je op zo veel verschillende media zit, kan het niet anders –, hoewel dit waarschijnlijk meteen de aanmatigende correctie oproept dat ieder medium zijn volstrekt eigen benaderingswijze vereist om impact te kunnen maximaliseren. Het voordeel van de twijfel is gegund.
Theedrinkers
Maar de bollen roepen ook andere vragen op. 97 kopjes koffie per persoon is natuurlijk wel erg sterk, maar drinken alle 43 medewerkers dan twee-en-eendrieënveerstigste kopjes koffie per dag? Of zijn er ook theedrinkers? Dat leidt in beide gevallen absoluut niet tot krankzinnige aantallen, om niet te zeggen behoorlijke middenmoot. Terwijl juist van de site afspat dat het fris en jong is. Waarom zou op basis van die grafiek het hart van de millennial sneller moeten gaan kloppen?
Om nog maar te zwijgen over de ‘58 grappen’-statistiek. Maakt iedere medewerker 1,3 grap per dag, of zijn er enorme stemmingskanonnen die het gros van de dagelijkse kantoorgrollen voor hun rekening nemen? Wanneer kwalificeren ze iets als grap, is dit op de werkvloer zelf, of draait het misschien soms puur om de output op het wijde web en in de nieuwsbulletins waar de grappen in zijn verwerkt (wat concreet zou kunnen betekenen dat in iedere update gemiddeld 1,2 grap zit)? En, zoals eerder besproken op deze plek, wanneer kan iets doorgaan voor een grap? Alleen als de lollige intentie er is? En om een Oosterse wijsheid erbij te halen: als er een grap wordt gemaakt en niemand om lacht, is het dan nog wel een grap?
Meer vragen dan antwoorden komen er dus boven bij het lezen van de ‘Over’-pagina. In de hoop op meer antwoorden verplaatsen we ons naar een van de vele output-kanalen, ook aangezien de hoofdsite van NOSop3 vooral doorverwijst naar andere sites. Op naar YouTube dus.
Klik hier voor deel 2.
Bram Faber 