Op onregelmatige basis recenseer ik nieuw verschenen CDs voor Tijdschrift de Klarinet. Exact een jaar geleden recenseerde ik het album The Verdehr Trio – International Connections 2 (The Making of a Medium, Vol. 24).
Het internationaal gelauwerde Verdehr Trio, bestaande uit violist Walter Verdehr, klarinettiste Elsa Ludewig-Verdehr, en (op deze CD) pianiste Silvia Roederer, heeft in zijn ruim 40-jarige bestaan een uitgebreide staat van dienst opgebouwd. Ook zijn meer dan 200 nieuwe werken voor hun bezetting geschreven. Voor deel 24 van The Making of a Medium, de reeks waarin de opnames van het Verdehr Trio worden vereeuwigd, is wederom een selectie gemaakt uit die indrukwekkende repertoirelijst voor klarinettrio die de Verdehrs op touw hebben gezet. De titel International Connections is een verwijzing naar het uitgebreide internationale netwerk dat het trio uit Michigan heeft opgebouwd: op de CD klinken onder meer Franse, Chinese, Engelse en Singaporese werken.
A Smiling Suite, het stuk uit 2007 van de Franse componist Nicolas Bacri waarmee de CD aftrapt, bestaat uit vijf korte deeltjes, in eerste instantie geschreven voor piano solo. Vagelijk wordt in de delen aan klassieke vormen gerefereerd zoals de air en het menuet, maar hier wordt op een slimme en lichtvoetige manier mee gespeeld, waarbij sterke associaties worden opgeroepen met de verwijde tonaliteit van Paul Hindemith. Het Celebration Trio uit 2009 van Peter Dickinson dat hierna komt is gebaseerd op het mythische, maar ook komische verhaal van de onmogelijke liefde tussen twee eenhoorns. De drie delen zijn erg onderhoudend, waarbij vooral het mooie neoromantische middendeel beklijft.
Het contrast kon niet groter met het trio dat Jonathan Harvey in 2005 voor de Verdehrs schreef. In het stuk hanteert Harvey een strikt mathematische aanpak, waarmee hij een eerbetoon geeft aan het legendarische stuk Gruppen dat Karlheinz Stockhausen 35 jaar eerder schreef. Het resultaat is een werk dat weliswaar vakkundig wordt uitgevoerd, maar helaas koud en vooral erg gedateerd klinkt.
Het klarinettrio dat de Oostenrijkse Wolfram Wagner afleverde vormt daarom een welkome afwisseling. De muziek heeft veel weg van filmmuziek in zijn korte gebaren en effectbejag, en doet harmonisch sterk denken aan Baltische componisten als Peteris Vasks, badend in een consonant bad, maar soms ineens uiteenspattend in een felle, dissonante uithaal. Het vierdelige stuk zit goed in elkaar en is duidelijk goed op de instrumenten geschreven, waarbij nu eens een stevig unisono statement wordt neergezet, en de spelers elkaar dan weer motivisch op de hielen zitten.
Het stuk Como un antiguo bolero… uit 2011 van de Cubaanse Guido López Gavilán is, zoals de titel verklapt, gebaseerd op de vorm van de Boléro: een muziekvorm die wij vooral kennen van Maurice Ravel, maar die nog veel meer in huis heeft. Er komen wonderlijke bitonale passages voorbij, die in klankkwaliteit veel weghebben van de ‘exotische’ stukken die Darius Milhaud schreef – hetzij met een stuk meer lokale bravoure. Erg geslaagd.
De afsluiter van de CD is Reef Singing uit 2007 van de Australische Peter Sculthorpe, opgedragen aan klarinettiste Elsa Ludewig-Verdehr. Het korte stukje is een echte tranentrekker, die het trio dan ook vaak als toegift heeft gedaan.
Al met al is International Connections 2 een enorm gevarieerde CD, met verrassend sterke en ook een stuk minder sterke stukken. Aan de uitvoering zal het niet liggen; het Verdehr Trio speelt secuur en doorleefd, en de componisten konden zich geen betere interpreten wensen. En het levert wel een prettige (geografische) diversiteit op die geen moment verveelt, en die bovendien representatief is voor de functie die het Verdehr Trio zichzelf heeft toegedicht als ambassadeur van de hedendaagse nieuwe muziek. En dat valt alleen maar aan te moedigen.
Bram Faber 